Моя музыка собрана на сайте   https://www.realmusic.ru/id204591/music/

,,Xallı,,

Bəzən dünyanın işlərinə məəttəl qalırsan.Dilsiz-ağıssız heyvanın insandan sədaqətli olduğunu hiss edincə,dünya gözündə dəyişir.Bu hekayəm davam etməkdədir və öz həyatımın bir parçasıdır.
Artıq bir neçə ildir ki,Vətənə can atıram.Belorussiya gözəl ölkə olsa da,doğma yurd çəkir. Bir il əvvəl ata ocağına qayıtdım.Həyət böyükdür.Kənd təsərrüfatını xoşlayıram.Odur ki,kənddə yaşamağı üstün tutdum.Bir gün dayıoğlum Əbülfətdən həyət üçün bir küçük tapmağı xahiş etdim.Bir neçə gün sonra qonşu kəndlərdən birindən xırdaca küçük gətirdi.Adını o saat ,,Xallı,,qoyduq.Çox maraqlı görüntüsü var idi.Balaca,gözlərinin üstündə iki eyni xallar.Yaz küləkləri Kəpəzin və Şahdağın arasından keçib bizim Qarabağ ellərində güclənirlər.Bu körpə heyvanı çöldə saxlamaq böyük çətinliyə düçar etdi məni.Böyük qutunu otla,samanla doldurub onun içində saxlamağa məcbur oldum.Üstünü ğrtürdüm,isti yemək verirdim.Gecələr böyük evimizin yaşamadığımız bir küncündə qutusunu yerləşdirirdim.Bir təhər yaza çıxdıq.Artıq hürməyə başladı.Toyuqları həyətdə qovurdu.Bir gün döyüşkən xoruzumuz möhkəm vurdu.Ağlı kəsmədiyindən Xallı toyuqlarla dən yemək həvəsinə düşüb aralarına girmişdi.Xoruzun xoşuna gəlmədi.Axşama qədər biçarə Xallı üzə çıxmadı.Nə isə,gah pişiyimizlə dalaşdı,gah özündən böyük itlərə hürdü.Böyüdü.Bir xasiyyəti var idi,şalvarımın balağından yapışıb arxamca sürünürdü.
Bu hekayə qısa müddətli olsa da dərin mənalıdır.Nəhayət həyətdən kənara çıxmağı da qəərara aldı.Yavaş-yavaş arxamca gəzməyə başladı.Böyük torpaq sahələrimiz var.Arpa səpmişdim.Birinci məcaramız apreldə başladı.Gedib məhsulu yoxlamaq istədim.Əl çəkmədi.İrəli-geri qaça-qaça düşdü yanıma.Yolda qazları qorxuzdu,özü qonşunun inəklərindən ehtiyat edib ayaqlarımın yanından əl çəkmədi.Nəhayət gəlib çıxdıq.Bunu zəminin içində itirdim.Çağırdım cavab vermədi.Cinsi balacaboydur.Gözlədim,gözlədim...İtirdim Xallını.Fotoapparat da boynumdan asılıb.Bir ümidim vardı ki,yəqin qayıdıb evə...Fikirli gedirəm.Kənddən bağqa qonşu qoyun otarmağa gedir.Salamlaşırıq.Xallını görüb-görmədiyini soruşuram.Gülür.Qoyunlar da ehtiyatla yanımdan keçirlər.Sən demə Xallı arxamca sakitcə gəlirmiş.Buna nə deyəsən?Qonşu ilə bir-iki kəlmə kəsincə min oyundan çıxdı.Gah ayağıma salmanır,gah yerdə uzanır,gah yüngülcə hürür...
Pişiyimzdən qorxurdu.Bir dəfə caynağına keçmişdi.Odur ki,yanından sakit keçirdi.Özünə yer tapa bilmirdi.Mən hara o da ora.Bir gün kürt toyuğun qəzəbiylə rastlaşdı.Cücələrə yaxınlaşdığından toyuq hücuma keçmişdi.Çığırtısı göyə qalxmışdı.İstəyirdi qaçsın,toyuq özünü çatdırırdı,vururdu.Güclə canını qurtardı.Bir dəfə qonşunun öküzləri hücum çəkmişdilər.Darvazanın altındakı on,on beç satimetrlik boşluqdan güllə kimi keçib həyətə qaçdı.Həyətdən çıxıb öküzlərə hürürmüş.
Bir xasiyyəti də var idi,mütləq ayaqqabılarmızın birini aparı kənarda gizlədirdi.Odur ki,nəyimiz var idisə ikinci mərtəbənin pilləkəninə yığırdım.Bir sözlə,Xallı qoymurdu darıxaq.Hər şey bir neçə gündə dəyişdi.Bacım qızları ilə yayda kəndə gəldi.Uşaqlar da tez alışdılar.Ancaq bir məsələ bizi narahat etməyə başladı...Bu haqqda sonrakı yazımda.Sözümün canı var...İzləyin.
(Ardı var)

Афоризмы
Если вы отвернулись в момент обиды лицом,значит в сердце оставляйте человеку место,страшно когда смотришь в лицо,а сердце отвернулось…Ильхам Идрисоглу.Брест 2013
Депрессия резонанс мозга,разрушающий все опоры моста реальной жизни и души человека.Ильхам Идрисоглу Брест 2013
Отпуская зла вы освобождаетесь от тяжелого груза.Но ведь его надо держать и носить в хрупком сердце. Ильхам Идрисоглу Брест 2013
Ум имеет предел,а глупость бездонна. Ильхам Идрисоглу Брест 2013
Высокомерие,первый признак отсутствия ума. Ильхам Идрисоглу Брест 2013
Если перестали звать в гости и охотно пообщаться,только два варианта:Или вы не оправдали ожидание или же уже получили,что хотели...Ильхам Идрисоглу Брест 2013
Мы видим людей через линзу своего восприятия мира.Вот почему один и тот же человек выглядит по разному у людей! Ильxам Идрисоглу Брест 2013
Искать к сердцу дорогу глупо,если там нет место для вас...Ильxам Идрисоглу Брест 2013
Справедливость одна из главных достижений человека в жизни...Полусправедливости не бывает.Ильxам Идрисоглу Брест 2013
Обратите внимание,все возвращается к нам.И зло и добро.Вопрос времени.Могу сказать только,что зло приходит раз и сметает все в вашей жизни.А добро как солнце постоянно греет ваши души.И чем больше вы делаете добро ,тем дольше будет вас греть его лучи Ильxам Идрисоглу Брест 2013
Вы когда врете сами первые об этом знаете...Стоит ли...?Ильxам Идрисоглу Брест 2012
Грубость вашего языка,беда другим...Ильгам Идрисоглу Брест 2012
Ничего не делайте и не говорите за глаза...Будете на высоте ...Ильгам Идрисоглу Брест 2013
Если хотите наслаждаться,, ароматом равнодушия к вам,, достаточно самому быть скрытым человеком. Ильхам Идрисоглу Брест. 2014

Ильхам Идрисоглу-Мои лебеди

İki güllənin yazdığı tale(tarixi hekayə)

İki güllənin yazdığı tale(tarixi hekayə)
Kəllər lilli arx suyunu birnəfəsə,içirlər.Yayın istisi,ağır araba taqətlərini çoxdan
kəsiblər.Neçə gündür yalnız gecələr və günün duran vaxtı nəfəslərini dəsələr də dayanmadan, ev-eşiyindən,isti yuvasından məhrum olmuş ailəni addım-addım,aram-aram doğmaları ilə görüşə gətirirlər bu kəllər.Az qalıb,lap az.Odur kənd də görünür.Böyük minnətdarlıq hissi ilə Qarabağın dağlardan süzülüb gələn Tərtərinin suyundan doyunca içirlər.Yalnız bir insan bu an hisslərini boğmağa cəhd edir.Gözləri sevinc,kədər,həsrətlə dolu Tərcə,əlacı olsa son damla yaşadək oturub ağlar.Ürəyi az qalır yerindən çıxsın.Ancaq iradəsi,çoxdan hissilərinə hakim kəsilib.Ağlaya bilmir,qadın zəifliyi qəlbinin dərinliyində əbədi donub.Yaxşı anlayır Tərcə.Dünyasının mənası bu körpələrdir.Dörd oğul,iki qız.Böyük qızı Gülüsümü də artıq üç ildir görmür.Tale belə imiş.Kiçik qızı nədənsə Tərcəni ,,bacı,,çağırir.Əvvələr təəccüblü görünsə də, tezliklə bu çağrışda təskinlik tapıb. Cılız və çevik qızcığaz uzun gecələrinin həmsöhbəti,ağır gündəliyinin köməkçisi,böyük qardaşının istəkli bacısı,kiçiklərin yolgöstərəni olub bu illərdə.İxtiyarsız gözü övladlarını axtarır.Yayın istisinə əhəmiyyət verməyən körpələr Qarabağın düzündə səs-küylə qaçışırlar.Ismayıl bir az kənarda səssiz-səmirsiz dayanıb kəndə tərəf baxır.Keçirdiyi hisslər,bir Tanrıya bəllidir.Tezliklə evə çatmaq,xatirəsində həkk olunmuş məhlə-bacanı görmək bir addımlıqda lövbər salıb,dayanıb.Kəllər nəfəslərini dəriblər, balacalar da artıq qan-tər içində əldən düşüblər.Evə çatan kimi mütləq üzləri üstdə düşəcəklər.Bəs nəyi gözləyir ana?...Gözləyir...Yerindən də tərpənmir.Soruşmağa ürəyi gəlmir İsmayılın.Boş yerdən ana övladları qızmar günün altında saxlamaz...Görenür bir səbəb var.
Arabada üzü gündən kələyağı ilə örtülmüş Həsrət ağlayır.Tərcə ağır addımlarla arabaya yaxınlaşır,gözüyaşlı körpəni qucağına alıb sakitləşdirir.İsmayıl artıq hər şeyi anlayır,odur ki,anasından gözlərini çəkib,balacalara qoşulur.Ana döşünü körpəyə verib yenə gözləri ilə nəyi isə,kimi isə axtarır.Kim bilir,kim anlayır bu insanı?Həsrətin körpəliyindən,böyük övladların uzaqlığından istifadə edib,Tərcə bütün varlığını göz yaşlarına təslim edir.Odlu,yanğılı yaşlar ürəyini dəlib ala gözlərindən yaz yağışı kimi süzülür,varlığına müvəqqəti təskinlik gətirirlər.Müvəqqəti...Buna da şükür...Gözlərini silir,Həstətin gözlərindən öpür.Körpə qığıldayır,ya gülümsəyir...Kim bilir körpələrin dilini?...Bu da bir bəhanə,bu da bir neçə məqam...Niyə bu qadın kəlləri arabaya qoşmur,ev-eşiyinə tələsmir?...
-Uzaq getməyin,burda ilan-çayən var-Tərcə Bəstini səsləyir.
-Yaxşı-uşaqlar birsəslə dillənirlər.Toz-torpağa qarışıb görünməz olurlar.
Tərcənin gözləri Yaman qobusunda qalıb.Əsrlərlə böyük dərələr yaradan bu kiçik dağ çayına nədənsə belə ad verib babalar-Yaman qobusu...
Murovun ağ saçlı zirvəsinə dikilir o ala gözlər.Nəmini,qüssəsini buza döndərmək üçün...Ürək yenə alovlanır, göz yaşları cilvələnir.Üzücü anlar sanki,hər şeyi yandırıb kül etmək üçün davam edirlər.Artıq dədə-baba yurdunun nəfəsinə isnişən övladlar uşaq sadəlöhvlüyü ilə hər şeyi unudub,səs-küylü dünyalarına qovuşublar.Ağla gözlər,sızla ürək.Bu son görüşdən kam al.Həsrət də yuxulayıb.Tərcə başını arabanın cağına söykəyib xəyalən o günlərə qayıdır...Bəxtəvər,qayğısız günlərə...
***
Bəsti bir neçə dəfə anasından soruşsa da,anlaşılası bir cavab ala bilmədi.Atası hardasa yaxınlardadır.Ola bilməz ki,istəkli qızını,fəxr ilə böyütdüyü oğullarını atsın.Yaxşı xatırlayır o günləri.Atasının dizi üstündə yuxuya getdiyi axşamlar indi yuxularını şirinləşdirir,körpə ürəyini pərvazlandırır.Nə olsun ki,yuxudur?Yuxular həyatdan da şirin olurlar.Şura hökumətinin gəlişi,var-dövlətlərinin müsadirəsi Bəstini az maraqlandırırdı.Bir az da uşaqlıq dünyasını sevindirirdi.Atası İbiş bəy son zamanlar həmişə evdə idi və sevimli qızını axşamlar dizi üstündə oxşayırdı.Üç ildir üzünü görmədiyi atasını bir gün də unutmadı balaca Bəsti.Hərdən xəyalında o anları canlandırdı,tarixin çarxını çevirdi,uşaqlıq saflığı ilə inandı-hər şey yoluna düşəcək.O gündən başladı bu açılı günlər.
***
-Qızım ağlama-İbiş bəy dəryazı kənara atdı.Bəstinin ağlamaqdan qızarmış gözlərini dəsmalla sildi-Nə baş verib?
-Yenə gəlmişdi Həsən...-hıçqırtı Bəstiyə sözünü tamamlamağa macal vermədi.Atasına qısılıb hönkürdü.Səsə başqa biçinçilər yığışmağa başladılar.Briqada başçısının narazılığına əhəmiyyət verməyib,İbiş bəyi dövrəyə aldılar.Hörməti vardı bəyin.Heç kəsə pisliyi keçməmişdi.Gücü çatandan hamıya əl tutub,arxa durmuşdu.Zamanın tələbinə baş əyib dədə-babasından qalma dövlətini də Şura hökumətinə vermişdi.İyirmi qoyun,iki inək,bir də kəhər atı,,Qaşqanı,,saxlamışdı.Onları da çox gördülər.Beş qoyun,bir inək saxladılar bəyə.Budur neçə gündür ,,Qaşqa,,da rahatlıq vermir...Bəy hər şeyi balalarına qurban verməyə hazırdır.Çətin də olsa qəti qərar verdi:
-Qoy aparsınlar,çəməndədir ,,Qaşqa,,.Ağlama...-Bəy könlünün yanğısını büruzə vermədən körpəni yola saldı.Hamı dağılışandan sonra dəryazı götürüb bir neçə dəfə göydə sağa-sola çaldı...Hər şey mənasız göründü gözünə.Təmbəki qutusunu çıxarıb təzə biçdiyi otun üstünə sərildi.Səs-səmirsiz bir qullab vurub geniş səmanı arxayın gözdən keçirdi.Hardansa Həsənlə Qədir gözləri önünə gəldilər.Böyüdüb boya-başa çatdırdığı,oğullarından seçmədiyi əlsiz-ayaqsızlar bu gün Şura hökümətinin sədaqətli qulluqçularına çevriliblər.Öz işləridir.Bəyə bunun istisi-soyuğu yoxdur.Bircə yaxasından əl çəksinlər.Görünür yaylaqdan arana gətirəndə bu yetimləri,tale qismətinə bu günləri hazırlayırmış.
On yaşlı Həsən yerli camaatın gözü qarşısında böyüyürdü.Bir neçə il əvvəl anası başqasına qoşulub qaçmışdı.Bir az sonra atası da yeni ailə qurdu.Ortalıqda qalan Həsən bir tikə çörək xətrinə kimə odun doğrayır,kimin tövləsini təmizləyirdi.Gecələri harda gəldi keçirən uşaq günbəgün yendən ağır zəhmətlərlə qarşılaşırdı.
Qədirin hekayəti başqa cür idi.Bir neçə ay əvvəl soyuq gış günündə halsız uşağı ot tayasının yanında tapmışdılar.Özünə gələndən sonra adının Qədir olduğunu söyləyən uşaq atasının vəhşicəsinə döyməsindən söhbət salaraq evdən baş götürüb qaçdığını,ölsə də geri dönməyəcəyini söyləyərək Qulu kişinin ürəyini yumşalda bilmişdi.Ailəsinin böyük olmasına baxmayaraq Qulu kişi bir tikə çörəyi ,isti bucağı əsirgəmədi Qədirə.Hərçəndi təzə sakin işdən qaçaq idi...
Sonralar Şura hökumətinin qulluğunda dayanan Qədir kefinin kök çağında iş yoldaşı Mahmuda əslində kim olduğunu danışacaq.Sən demə Qədir bəy ailəsində doğulub.Uzaq dağ kəndinə gətirib çıxaran səbəb heç də o qış səhərində uydurduğu nağıl olmayıb.Uşaqlıqdan ərkəsöyün böyüyən Qədir heç nədən korluq çəkməyib.Beş bacının iki qardaşı olublar.Böyüdükcə iştahı da artıb.Bekarçılıq bezdirdiyindən,özünə macəralar axtarmağa başlayıb.Bir dəfə təsadüfən atasının qızıl-gümüşü harada saxladıöını görüb və iki gün sonra yığışdırıb qaçıb.Günlərlə qonşu kənddə qohumları gildə olduğunu qət eləyən ata-anası işi başa düşüncə gözdən itib.Yad şəhərdə atasının dövlətini sağa-sola səpə-səpə gününü keçirib.Harda gəldi gecələyirmiş.Bir gün iki adamın söhbətindən eşidir ki,hansı isə şəhərə məhzəkar ayıoynadan gəlib.Gedib baxmaq lazımdır.Qədirin xahişi ilə onu da özləri ilə götürməyə razılaşıblar.Yolda haldan düşüncə döyüb,qalan qızıl-gümüşü götürüb,özünü də həmin ot tayasının yanında atıblar.Qurğu olduğunu gec başa düşən Qədir bir tikə çörək xətrinə ağlına gələni uydurub Qulu kişiyə.
İbiş bəyin bildiyi də həmin uydurmadır.Sonra qaçaq düşəndə biləcək həqiqəti.O vaxtlar Həsənlə Qədirə insan ata gözü ilə baxdı.Ələ baxmasınlar deyə çobanlığa götürdü.Uşaqlar tezliklə hər şeyə alışdılar.Arana gedəcəkləri günü səbirsizliklə gözlədilər.On beş il keçdi üstündən.Bu gün bəy ağlına belə gəlməyən müsibətlə üzləşib.Özgələr yox,özününkülər badalaq vururlar.
Axşamacan əli işə yatmadı.Günü birtəhər başa vurub evə yollandı.
-Ay qız,su gətir atan yuyunsun-Tərcə Bəstini səslədi.Boylu qadın ağırlaşdığından tez yorulurdu.Bəy ötəri nəzər saldı ömür-gün yoldaşına.Bir anlıq göz-gözə gəldilər.Sakit baxışlarda gizli narahatlıq hiss olunurdu.Bəy özünü ələ alıb ,qəti nəzərləri ilə toxdaqlıq verdi Tərcəyə:
-Fikir eləmə,hər şey düzələr...
-Su hazırdır-Bəstinin səsi sükutu pozdu.
Oğulları iri məhrabanın iki tərəfindən tutub gözlərini atalarına dikmişdilər.
Bəy sərin su ilə yuyunduqca canının ağrı-acısı yüngülləşirdi.Ürəyinə sakitlik gəlirdi.
-,,Qaşqanı,,aparmadılar-Bəstinin səsi şimşək kimi çaxdı qulaqlarında.İstər-istəməz başını qaldırdı.Qanı dondu.,,Qaşqa,,tövlənin qarşısında quyruğunu yelləyərək zəhlətökən milçəkləri qovuraq Bəyə tərəf baxırdı.Sanki incimişdi.Axşam çəməndən evə Bəyin oğullarının gətirməsinə öyrəşmişdi.Bu gün də körpələrin arxasınca arxayın evə gəldi.Bəs sahibi niyə yaxın gəlmir?Sığallamır?Nə olub görəsən?,,Qaşqa,,bu sualların cavabını gözləyirdi bəydən.
Yaxşı xatırlayır bəylə keçirdikləri ağır dəqiqələri.Soyuqlamışdı,,Qaşqa,,.Bəy gecəni səhərə qədər bir addım kənara durmadı,əlindən gələni əsirgəmədi.Qurtardı ölümdən.Bəs o qarlı,şaxtalı qış gecəsinni unutdumu sahibi?.Bəy qonaqlıqdan qayıdırdı.Kefi kök idi.Dodaqaltı zümzümə edirdi.,,Qaşqa,,yorğa addımlarla kəndə yaxınlaşırdı.Birdən gecənin sakitliyini güclə eşidiləcək hənirti pozdu.Az sonra havadan təşviş hissi gəldi.Dərin narahatlıq keçirən ,,Qaşqa,,yüngülcə kişnədi.Bəy özünə gəlincə iri yalquzaq canavar dişlərini qıcayıb düz ,,Qaşqanın,,gözlərinə baxdı.Təlaşdan özünü itirən ,,Qaşqa,,ixtiyarsız yana atıldı.Bəy bir anda yəhərdən yıxıldı.Bir az kənarda ,,Qaşqa,,dayandı,ucadan kişnəyib sahibinə yaxınlaşmağa can atdı.İbiş bəy əlindəki heyva çomağından möhkəm yapışıb yalquzağın hücumunu gözləyirdi.Mahir insan əlində çomaq əvəzsiz silahdır.Yalquzaq bunu hiss edib ehtiyatla bəyin səhvini gözləyirdi.Bəysə yeganə səhvə yol verməmək üçün canavarın gözlərinə baxaraq,çomağı daha möhkəm sıxırdı.Nəhayət canavar çevrilib,,Qaşqaya,,hücum çəkdi.Ancaq kəhər atın nallanmış ayaqlarından aldığı tapdaq yırtıcını bir anlıq sarsıtdı.Aldığı çomaq zərbəsi isə varlığını sındırdı.Bəyin qurdbasar köpəkləri artıq ,,Qaşqanın,,kişnəməsini eşitmişdilər.Bəy dara düşüb.Odur ki,bir-birini ötə-ötə səs gələn tərəfə yaxınlaşmaqda idilər.Qarlı qış gecəsində tala ilə qaçan yalquzaq artıq gözlərinə dəymişdi.Bir neçə andan sonra cansız canavarın başı üstdə qurbasarlar və həyəcandan özünə güclə gələn İbiş bəy durmuşdular.,,Qaşqa,,kənardan baxıb fıyxırır və başını bulayırdı.Sahibi ağır fəlakətdən qurtarmışdı.
Bəy məhraba ilə boyun-boğazını silə-silə Qaşqaya doğru addımlayır.Gözlərində sevinc,qəlbində kədər.Gör kimlərə verirmiş sədaqətli dostunu.Yox,,Qaşqni,, heç kimə verməz bəy!!!Yuxarıdan gələn rəhbərlər İbiş bəydən ,,Qaşqanı,, almadılar.Kimdir Qədir?Şuranın qulluqçusu.Ağzından süd iyi gəlir.Bu düşüncələrlə kəhər atın yalını tumarlayıb şam yeməyinə tələsdi.Bəy yavaş-yavaş anlamağa başladı.Bu Qədirin oyunudur.
Tərcənin rahatlığı şam yeməyindən sonra pozuldu.Körpələr yuxuya gedəndən sonra İbiş bəy təmbəki qutusunu götürüb həyətə çıxanda dalağı sancdı.Artıq ortaboylu,qızılı saqqalı ömür-gün yoldaşının hər addımına bələd idi.Bəy bu zaman təmbəki tüstülətməz.Tərcə səbəbi bilsə də,inanmaq istəmir.Bəy asta-asta həyətdəki daxala yaxınlaşır.Qapının cəftəsini ehmalca açıb içəri keçdi.Tərcə dərhal ərinin arxasınca yollandı.Kiçik pəncərədən boylanaraq,öz fikrinin düzlüyünə bir daha əmin oldu...
-İbiş,nəyinə lazımdır bu beşaçılan?Niyə çıxardın bunu?-Tərcə titrək səslə sükutu pozdu.Bəy bayaqdan Tərcənin onun hər addımını izlədiyini görürdü.Ancaq özünü o yerə qoymurdu.Odur ki,söhbətin məqamını əldən vermədi:
-Lasımdır,Tərcə.Belə görürəm bu silah yenə lazım olacaq-alaqaranlıqda tətyyi parıldayan silahı əlində qəti o üz-bu üzünə çevirdi-Məcbur edirlər...
-Bilirə-Tərcə ərini sakitləşdirməyə çalışdı-Qədirdir səni hövsələdən çıxaran.Həsən də düşüb onun tələsinə.Çıxa bilmir...
-Sən hardan bilirsən?-Bəy təccüblə soruşdu.
-Gəlin gəlmişdİ bir neçə gün əvvəl...
Gəlin Həsənin həyat yoldaşı idi.İbiş bəy böyük həvəslə bir neçə il əvvəl toy qurmuşdu,gəlin gətirmişdi Həsən üçün.Bir oğulları da vardı.Bəyi ,,baba,,Tərcəni ,,nənə,,çağırırdı.Gəlin böyük ehtimatla yanaşırdı Ibiş bəyin ailəsinə.Odur ki,dərdini də Tərcəyə danışırdı,sevincini də bölürdü.
-Neçə vaxtdır görmürəm.Həsən qulluğa keçəndən bizi unudub-İbiş bəy kövrəldi...
-Yox,unutmayıb,Şuranın tələsinə düşüb,indi də çıxa bilmir-Tərcə özü də anlamadan saxladığı sirri ərinə açdı...
-Necə yəni,tələyə düşüb?-Bəy bir az da heyrətləndi...
-Zeynəb danışdı o günü,gəlin,Həsənin külfəti-Tərcə ürəyindəkiləri açıb tpkdü ortaya-Bu işləri qarışdıran Qədirdir.Hökumətin səninlə bir işi yoxdur.Harinlayib bu yetim.Fikir vermə.,,Qaşqanı,, özü üçün istəyir.Bəy atında gəzmək fikrinə düşüb.Nə vaxt istəsə,de gəlsin aparsın.Dərinə getmə.Sadəcə istəyir ki,özün gətirib verəsən.Sabah dili uzun olmaq üçün.Odur ki,Həsəni göndərir.O da səs-küy salıb gedir.Gizlə bu silahı,get yat.Yorulmusan.
Tərcə sakitcə uzaqlaşdı.Bəy eşitdiyi kəlmələri götür-qoy edə-edə beşaçılanı əskilərlə bükdü.Necə bacardı o cür də gizlətdi.Əlinə nə keçdi,tökdü silahın üstünə.Birdən ələ keçər.
Qapını bağlayıb təmbəki qutusunu çıxardı...Qədirlikdirsə bu işlər,bəy əncam çəkəcək.
Bir neçə gündən sonra İbiş bəy yolüstü Sovetin binasına döndü.Yorunuq olsa da ,,Qaşqa,,ilə bağlı səs-küyə son qoymaq qərarında idi.Gözlədiyi xoş münasibət əvəzinə, başqa mənzərə durdu qarşısında.Artıq özünündən çıxan Qədir,bu dəfə sadəcə insanlığını da kənara atdı:
-İbiş,atı niyə gətirmirsən?Çoxmu gözləyəcəyik?-Qədir sanki,bütün ötən günləri xatırlamaq belə istəmirdi-Gəlmisən diləyə?Yox İbiş,sən artıq bəy deyilsən.Yoxsa əcalın gəlib?...
İbiş bəy artıq heç nə görmürdü,qulaqları kar olsa idi bu anda,şad olardı.Ancaq saqqalına dirənmiş naqanın soyuq lüləsi özünü aldatmağa imkan vermirdi:
-Bəli,Qədir!Çək tətiyi,gözləmə-İbiş bəy özünəməxsus qətiyyətlə dilləndi.
-Əl çək,bəsdir-Həsən özünü Bəylə Qədirin arasına atdı.
Qədir qeyqi ixtiyari tətiyi çəkdi.Bir anlıq sükutdan sonra,Həsən iki əlli qarnını qucaqlayıb gösləri ilə İbiş bəyi axtardı.Son kərə bu fani dünyaya baxaraq:
-Ata...-deyib Bəyin əlləri üstünə yıxıldı...
Bir anda ötən illər gözləri önündən keçdi İbiş bəyin.Həsən uşaqlıqdan çılız idi.Tez-tez xəstələnirdi.Soyuq torpaq üstdə yatdığı gecələr,öz isini qoymuşdu.Bəy öz balası kimi baxmışdı bu yetimlərə.Qoymamışdı korluq çəksinlər.Bir neçə il əvvəl təmtaraqlı toy da qurmuşdy Həsənə.Ev-eşik vermişdi.Bu da sonu.Varlığı titrədi.İti nəzərləri qatilə yönəldi.
Özünü itirən Qədir İbiş bəyin üstünə atıldı.Əlbəyaxa savaşda Bəy naqanı aldı.Qədir özünü yarıaçıq qapıya tərəf yüyürdü.
-Oğul!!-Bəyin qətiyyətli səsi Qədiri dayanmağa vadar etdi...
-Bəli,ata!- ixtiyarsız üzünü İbiş bəyə çevirdi...
Bir neçə dəqiqədə açılan iki güllə yeni bir tale yazdılar...Ürəyindən aldığı güllə Qədiri dərhal çökdürdü.
Bəy sanki yuxudan ayıldı...Hər şey artıq alt-üst olub.Şura hökuməti ona bu qanları bağışlamayacaq.Odur ki,cəsədlərə ötəri nəzər salıb,naqanı əlindən saldı...Tələsmək lazım idi.Qarışıqlıqda aradan çıxan Mahmud indi höküüməti bura tökəcək...

İbiş bəy vaxt itirmədən,,Qaşqa,,otlayan çəmınə tərəf yollandı.At görünmürdü.,,Uşaqlar aparıblar,,-fikri ilə özünü həyətə atdı.,,Qaşqanı,,həyədtə görüncə bəyin ürəyi sakitləşdi.Çünki yeganə ümidi indi ona idi.Yoxsa Şuradan uzaq qaça bilməyəcəkdi.Ərini təşvişli görən Tərcə qadın həssaslığı ilə nə isə ciddi bir hadisənin baş verdiyini dərhal anladı:
-İbiş,nə olub sənə?
-Uşaqlar hanı?-Bəy suala sualla cavab verdi.
-Odur,orda oynayırlar-Tərcə təəccüblə ərini süzdü.
-Bəstiyə de aparsın Gülüsümgilə.Özü qayıdar.Körpələr orada gecələsinlər.
-Su hazırdır-Bəsti heç nədən xəbərsiz həvəslə atasını səslədi.
-Gətir,qızım-Bəy həyəcanını gizlətməyə çalışdı.
Tərcə söhbəti saxlayıb səbirsizliklə ərinin yuyunub qurtarmasımı gözlədi.Bəy tələsik dəsmalı Bəstinin çiynindən alıb qurulandı.Nəhayət üzünü qızına tutdu:
-Qardaşıarını götür,gedin Gülüsümgilə.Onlar qalsın,sən qaranlıq düşüncə qayıt.
-Baş üstə-Bəsti sevincini gizlətmədi.Bacısını görmək,özünü kiçik hiss etmək həmişə ürəyində dolanırdı bu qızcığazın.Anası hamilə olduğundan son günlər daha çox işləməli olurdu.Odur ki,tələsik qardaşlarını səslədi.Bir ntçə andan sonra səs-küylü körpələr həyəti tərk etdilər.Hardan biləydilər bu sevinc tezliklə kədər olacaq.Atalarını bir daha görməyəcək günahsız balalar.Bu sima əbədi həkk olunacaq gözlərində.Hələ anlamırlar.İbiş bəy göz yaşlarını boğaraq nəhayət ömür-gün yoldaşına üz tutdu.Tərcə səbirsizlik və təşvişlə ərindən bunların nə demək olduğuna cavab gözləyirdi.Bəy bir anlıq Tərcənin hamilə olduğunu unutdu:
-Həsənlə Qədir artıq bu dünyada yoxdurlar.
-Necə yoxdurlar!?...-Tərcə sözünün axırını gətirə bilmədi.
İbiş bəy hər şeyi necə vardı qısaca danışdı.Tərcə az qala huşunu itrəcəkdi.Bir təhər özünü ələ alıb ərinin gözlərinə baxdı. Bəy özünü itirdi.Tərcənin gözlərində sonan ümidlərin son alovunu gördü.Dizləri əsdi.Nə edəcəyini bilmədi.Az qala ələri üstə çökən qadını ixtiyarsız qucaqladı.Bir anda baxışları qovuşdu.Bircə kəlmə gəldi dilinə:
-Oğlumuz olacaq.Adını sənə demişəm...
-Demisən...
-Getməliyəm,bu saat aləm qarışacaq...
-Bilirəm.Cəld ol...
Bir azdan Qara damın qarşısında Qaşqa cilov gəmirirdi.Yəhər üstündə bəy geyimli,vüqarlı,həyatının,taleyinin çağrıçına cavab verməyə hazır olan İbiş bəy sanki,zövq alırdı kəhər atın bu oyunundan.Tərcə balaca boxçanı ərinə uzatdı:
-Allah yar olsun üstündə.Bizdən nayran olma.Özünü qoru...
-Özünüzdən muğayət olun.Baş çəkəcəyəm.-Bir anda beşaçılan havada bəyin əlində fırlandı.,,Qaşqa,,bir az dal ayaqları üstdə qalxaraq kişnədi və toz-torpaqlı kənd yoluna üz tutub döngədə gözdən itdi.At nallarını səsi kəsilincə qulaq asan Tərcə dizlərini qucaqlayıb tək-tənha ala gözlərinin odlu yaşları ilı qovuşdu...Yaxşı ki,Bəsti tez geri döndü.Yoxsa ürəyi partlardı.Qızcığaz nəyi isə duyurmuş kimi heç bir sual vermədi.Nədənsə Şura da bu axşam həyəti kəsib evi alt-üst etmədi.Yəqin hamı anlamışdı.Qova-qova düşmən etdilər İbiş bəyi.Bəy sözünün ağasıdır.Baş əyməz.Artıq uzaqlardadır.Tərcə çırağı söndürdü.Balaca qızını bağrına basıb yuxuya getdi.
***
Tərcəni çox incitmədilər.Şura hökumətinə İbiş bəy lazım idi.Bir neçə dəfə evində pusqu da quruldu.Bəy ehtiyatlı adam idi.Odur ki,bütün cəhdlər boşa çıxdı.Həsənin dul qadını Zeynəb Tərcəyə əvvəlki kimi qaynana gözü ilə baxırdı.Bir neçə dəfə yeganə oğlu ilə baş da çəkib,halını sormuşdu.Şuraya işləyənlər işləyir,xəbərçilər yalan-gerçək uydurur,gözügötürməyənlər aranı qarışdırırdılar.Artıq qərar verilmişdi.Bircə Tərcənin hamiləliyinin sonunu gözləyirdilər.Boylu qadını heç kəs ürək edib tərpədə bilmirdi.Bəyi yaxşı tanıyırdılar.Nəhayət,Tərcə ərinə bir oğul da bağışladı.Adını da Bəy necə demişdi,elə də qoydular-İdris.Ondan sonra qərarı açıqladılr-ailə sürgünə getməlidir. Beləcə,üç il əvvəl İdris qucağında,üç uşaq yanında,icazə verilən xırda-para köhnə-kürüş kəl arabasında Tərcə Araz çayının yaxınlığında ucqar bir yerə sürgün olundu.
İlk günlərdən yerli camaatla dil tapdı.Bir xoşbəxtlik onda idi ki,İbiş Bəy etibarlı dostların köməyi ilə ailəsinə əl tuta bilirdi.Körpələri kənardan da olsa görürdü.Bir anda dağıldı qürbətdə tapdığı səadəti.Tərcə yenə də hamilə olduğunu hiss edincə,qəlbində həm sevinc,həm də qorxular dolanmağa başladı. Bilsələr ki,uşaq gözləyir,deməli İbiş bəy sağdır.Dostlarının köməyi ilə uydurduğu həlak olma nağılı sona çatır.Şura hökuməti yenidən bəyi rahat buraxmayacaq.Bir neçə gündən sonra başqa kənddə İbiş bəyin yaxın dostunun evində gizli görüş zamanı Tərcə ərinə hər şeyi danışdı.Bəy sevinclə qarşıladı bu xəbəri:
-Onsuz da gec-tez hökumət məni yaxalayacaq.Heç olmasa evə qayıdarsınız.Uşaqlar əziyyət cəkirlər.Dədə-baba ocağı isti olur.Xəbər göndərib üzə çıxacağam,bir şərtlə ki,sizi sürgündən azad etsinlər.
-Yaxşı fikirləş-Tərcə ərini fikrindən döndərməyə çalışdı.
-Dur,hava qaralır,uşaqlar üçün azuqə hazırlamışam-Bəy küncdəki bağlamanı Tərcəyə uzatdı.Qərarınım qəti olduğu səsindən duyulurdu.
Öncə könlünü Bəstiyə açdı Tərcə.Artıq böyük qız olmuşdu,onsuz da başa düşürdü.Bircə şeyi uydurdu ki,ataları bu yaxınlarda bir neçə günlük baş çəkib gedib.Harada olduğunu da deməyib.Qardaşlarına da eləcə başa salmağı buyurdu.Bəsti hər şeyi yerli-yataqlı yerinə yetirəndən sonra qadının ürəyi bir az sakitləşdi.Necə alındısa o cür də uzun müddət eldən gizlətdi sirrini.Vaxtından əvvəl istəmədi səs-küy salsın.Bəy indi daha tez-tez baş çəkirdi ailəsinə.Xəlvət də olsa uşaqları bir neçə dəfə görə bildi.Tərcə üzülməkdə olan son ümidlərini sona qədər qoruya bildi.
***
İsti yay günündə kənd yolu ilə qaça-qaça gedən Bəsti özünü Gülər xalanın həyətinə atdı.
-Xeyir olcun,ay qızım-Gülər xala təşvişini gizlədə bilmədi..
-Bacım çağırır-Bəsti sözünün ardını kəsib,qadının qulağına nə isə pıçıldadı.
-Get,indi gəlirəm-Qadın tələsik başını örtüb həyətdən çıxdı
Gülər xala yeganə adam idi ki,Tərcə bu sirri açmışdı.İlk gündən münasibətləri səmimi olmuşdu.Bu günü də səbirsizliklə gözləyirdilər.
Gülər xala köhmə daxmanın qapısını aralayıb içəri keçdi.Çaşqın Bəsini qardaşları ilə birlikdə həyətə çıxardı:
-Gedin oynayın.Bəsti sən çox aralaşma.Birdən lazım olarsan.
Bəstinin gözündə hər an bir sonsuzluğa çevrildi.Nədənsə,bacısı doğulacağına əmin idi.Ürəyində bu arzusunu həmişə saxlayan qızcığaz,nəhayət içəridən gələn uşaq ağlamasından özünə gəldi.Az qala özünü içəri atacaqdı.Güclə səbrini basıb dayandı.
-Gəl içəri-nəhayət Gülər xala qapını açıb Bəstini səslədi-Gözün aydın,qoruyanlarının,arxaduranının biri də artı.Qardaçın olub.
Qızın keçirdiyi hisslər üzündə,gözlərində dolaşdı.Təssüf hissi sevincinin kölgəsində əriyib getdi.Tez özünü yarıaçıq qapıya atdı.Qardaşlarını səsləmək üçün.
Bir azdan toz-torpağa bulaşan bacı-qardaşlar özlərini həyətə saldılar.Balaca İdris heç də bacısından və qadaşlarından geri qalmırdı.Nəhayət içəri keçdilər.İdrisin gözləri böyümüşdü.Bələyi görəndə:
-Nə balacadır!?-deyərək heyrətlə yanındakıların üzünə baxdı.
-Böyüyəndə səni kimi olacaq-Gülər xala İdrisin tozlu alnından öpdü-Hamı güldü.
Tərcənin oğlu olduğu xəbəri ətrafa yayıldı.Şuranın qulluqçuları öz işlərinə başladılar.Yuxarı xəbər çatdırıldı,İbiş bəy sağdır.
Tezliklə İbiş bəyə xəbər göndərildi.Üzə çıxmazsa,ailəsi Sibirə cürgünə göndəriləcək.Ailəsini doğma elinə obasına qaytarsalar, özü gələcək.,,Qaşqanı,, da gözləməsinlər.Kimə qalacağını bəy özü həll edəcək.Bu da bəyin cavabı.
Bir neçə gündən sonra Tərcə yerli camaatla sağollaşıb,olan-olmazını,hökumətin verdiyi kəl arabasına yükləyərək yola çıxdı.Balaca Həstət qucağında,qalanları payi-piyada.Çəkirdi eli-obası.Bəy də haradasa yaxınlıqda ailəsini müşayət edirdi.Gecəni xeyirxah insanların evində gecələyir,gündüzü dayanmadan yol gedirdilər.Bu da kəndləri.Bəs nəyi,kimi gözləyir bu qadın?...
At nallarının səsi Tərcəni fikrindən ayırdı.Bu səsə artıq öyrəşmişdi qulaqları.İncəliyinə qədər duyurdu.Yaman qobusunun dərəsindən gələn səs ,,Qaşqanın,,nallarından qopurdu.İxtiyarsız bu ailənin faciəsinə səbəb olan kəhər at bütün gücünü-quvvəsini sahibinə verməyə hazır idi.Tərcə Həsrəti yuxulu-yuxulu qucağına aldı.Körpə gözlərini açlb ağlamsındı.Ana qucağınin hərarəti təşvişini söndürdü.Tezcə gözlərini yumub yuxuya getdi.
-Burada gözləyin,indi gəlirəm-Tərcə övladlarını səslədi.
-Bacı,hara gedirsən?-Bəsti təəccüblə soruşdu.
-İndi qayıdıram...-Qadın qısa kəlmələrlə cavab verdi.
Uşaqlar bir anlıq duruxsalar da,oyunlarından qalmadılar.
Tarix çox sualları cavabsız qoyub.Bir neçə dəqiqəlik görüşdə İbiş bəylə Tərcənin nə haqqda söhbət etdikləri də,belə cabvabsız suallardan biridir.Həsrəti ilk və son dəfə atası ilə görüşdürməyə aparılmasına şübhə yoxdur.
Tərcə ərindən aralanıb arabaya tərəf üs tutdu.Analarını uzaqdan görən övladlar birnəfəsə üstünə yüyürdülər.Bəy övladlarından bir neçə addımlıqda dayanmışdı.Əlacı olsa bu saat hamısını qucaqlar,son dəfə bağrına basardı.Sonra nə olacaq olsun.Yox,övladları əmindirlər, İbiş bəy uzaqlardadır.Artıq əlçatmazdır.Onsuz da göz yaşları başını yalı üstünə qoyub ağladığı,,Qaşqanı,,həyəcanlandırıb.Bircə dəfə kişnəsə hər şey alt-üst olacaq.Bəy bir anlıq nəfəsini də çəkmədi.Özünə gələndə kəllərə doğru irəliləyən Tərcəni,Bəstinin qucağından növbə ilə Həsrəti alan oğullarını gördü.İdris də onlara qoşulmuşdu.Gücü çatmasa da qardaşını qucağıma almağa çalışırdı.Hamısı gülüşürdülər.Bəy də gülümsədi.Dörd oğul qoyub gedir dünyada.Bu özü bir şərəfdir.Bu düşüncələrlə Tərcə ilə İsmayılın kəlləri qoşmağını izlədi.Bir az da qürrələndi.Artıq böyük oglu evlənəsidir.Nəhayət araba təkərlərinin çırıltısı,yorunuq kəllərin ağır addımları, bu yolların əbədi ayrılığından xəbər verərək ailənin son görüşünü başa vurdular.Tərcə daş kimi soyuq görünsə də gözləri gizlincə əri dayanan səmtə baxırdı.Yaxşı ki,Həsrəti Bəsti qucağında aparırdı.Mayıl İdrisə aralıdan kəndi göstərir,sevinə-sevinə nə isə danışırdı.İsmayıl arabanın yanı ilə sakitcə addımlayırdı.Tərcənin ayaqları,buza dönmüşdülər.Yeriyə bilmirdi.Necə dayandığını özü də hiss etmədi.Nəhayət başını qaldırıb İbiş bəyə tərəf baxdı.Yaxşı bilirdi,bəy yerindən tərpənməyib.Batmağa doğru dağların üstünə enən günəş kədərlə iki güllənin yazdığı həyat dramasının son aktlarına tamaşa ediri.Kəhər at üstündə,artıq heç nədən çəkilməyəm Bəy,son dəfə uzaqdan da olsa ailəsinə baxırdı.Tərcə əlini yüngülcə qaldırıb,,Get,,işarəsini verdi.Bir an içində ,,Qaşqanın,,kişnəməsi bütün ətrafı başına götürdü.Dal ayaqları üstə qalxan kəhər at həyatın ədalətsizliyini,açılmaz düyünlərini səsi və tapdağı ilə boğmağa çalışdı.Səsə uşaqlar da çevrildilər.Kəllər dayandı.Bəy əlini göydə fırladıb,bir anda Yaman qobusunun dərəsində gözdən itdi.Bu səslər tanış idi,Tərcəyə.Uzaqlaşan at nallarının səsi bu dəfə əbədi ayrılıq simfoniyasının ilk notları idi.
-Bacı-Bəsti Tərcəni ayıltdı-sənə nə olub?Niyə durmusan?Eşitdin səsi?,,Qaşranın,,səsi idi.
-Elə onunçün durdun-Tərcə ilk ağlına gələni söylədi-Səhv saldım.Gedək,axşamdır.
Balaca İdrisi üzünə baxan görüb qucağına götürdü:
-İndi çatarıq-deyərək yorunuq balasını bağrına basdı.Sonra bu namərd dünyada İdrislə ikisi və qızları yanıb-yaxılacaqlar,taleyin işlərinə...Bu günlər az imiş kimi.
Böyük qızı Gülüsüm səbirsizliklə gözləyirdi əzizlərini.Qayıdacaqları xəbərini vermişdilər.Bir az ehtiyatlanaraq,çox adamlara demımişdi bu yeniliyi.Neçə gün idi ki,gözləri yolda idi.Ata yurdunu qoruyub saxlamış,heç nəyi itib-batmağa qoymamışdı.Budur,günün batar çağı uzaqdan bir gün gedən bacı-qardaşlarını,anasını görür.İxtiyarsız yerindən tərpənir.Ana ürəyi bir neçə saatda neçə dəfə yanarmış?Bu dəfə özünü saxlaya bilmir Tərcə.Gündüzdən ürəyini yandıran göz yaşları bir daha gözlərinin ixtiyarında qalır.Bu görüşün necə keçdiyini yazıb vaxtınızı almıram.Gülüsümün artıq dörd qardaşı var.Sürgünə gedəndə İdris Həsrət kimi hələ qırxlı idi.Təzə doğulmuşdu.İndi özü bu daşlı-çınqıllı yolları basıb ata evinə qayıdır.Bəsti nəhayət böyük baçısına qısılıb ağladı...
El-aləm gəldi görüşə.Qohum-əqraba göz aydınlığı verdi Tərcəyə.Hərçən hamı yaxçı anlayırdı bu azadlığın qiymətini.Bəy ata kimi,insan kimi övladlarını qorumaq xətrinə bu addımı atdı.Sonralar məlum olacaq,İbiş bəy ,,Qaşqanı,,sədaqətli dostuna verib gedib.Bir neçə gündən sonra at sahibinin qayıtmayacağını hiss edibmiş ki,yemdən,otdan imtina edib.Yalnız su içərmiş.Sonu məlumdur.Bu da sədaqət...İnsan bunu anlayırmı?
Uşaqlar tezliklə ev-eşiyi alt-üst etdilər.Həyəti dolaşdılar.Və nəhayət qonaqlar dağılan kimi tələsik düzəldilmiş mir-mitilin üstünə yıxılıb yerdəcə yuxuya getdilər.Bəsti atasının taxtı üstdə yuxuladı,əvvələr olduğu kimi.Tərcə Həsrəti taxta,köhnə beşikdə silkələyib yuxuya verdi.Bütün övladları bu beşikdə böyümüşdülər.Uşaqları yoxlayıb,üstlərini örtəndən sonra,çırağın işığını alıb hisli balaca pəncərəyə yanaşdı.Gözü darvazada qaldı.Bəy hərdən gec gələndə,beləcə yolunu gözlərdi Tərcə.Tez ayıldı...Bəy bir də bu darvazadan girməyəcək.İki gilə göz yaşları yeganə təsəllisi oldu.Taxta yaxınlaşıb yuxulu Bəstini bağrına basaraq dərin yuxuya getdi...
***
Tale oğulları da çox gördü Tərcəyə.İsmayıl Böyük Vətən müharibəsində itkin düşdü.Əllinci illərin əvvəliərində Mayıl hərbi xidməti başa vurub qayıdanda yolda qatardan düşürülüb xəstəxanaya yerləşdirildi.Bir neçə gün sonra naməlum səbəbdən rəhmətə getdi.Bir ayın içində Həsrət həyətdəki tut ağacının dibində dünyasını dəyişdi.On yeddi yaşında.Mayılın yeganə övladı qızcığaz da çox yaşamadı.Tale bu qadına üst-üstə çox qara yazılar yazıbmış.Ömrünün sonuna qədər ərindən heç bir xəbər tuta bilmədi.Qəlbindəki məhəbbəti,arzuları Həsrətlə Mayilin dəfnindən on beş il sonra özü ilə apardı.Yalnız Sovet hökuməti dağılandan sonra İbiş bəyə bəraət qazandrıldı.Və məlum oldu ki,qırx səkkiz yaşında güllələnib.
Mayılın qızı rəhmətə gedəndən bir neçə il sonra yeganə oğlu İdris dul gəlininin kiçik bacısı ilə ailə qurub.Böyük qızı Gülüsüm uzun ömür yaşayıb,qızı və nəvə-nəticələri başında əsrimizin əvvəlində dünyasını dəyişib.Bəsti yeganə övladdır ki,yaşayır.Artıq nəticələri böyüyür.
Kənd qəbirstanlığında bir çinar ağacı ucalır.Onu İdris qardaşlarının dəfnindən sonra əkib.Uzaq otuzuncu illərdəki kimi,Tərcə övladlarını başına yışıb.Bir İsmayıl yoxdur.İdris də həyat yoldaşının vaxtsız vəfatına dözə bilmədi.Küsdü dünyadan.Ömrünün son illərində bir kəlməni tez-tez təkrar edərdi,,Tale məndən qardaşlarımı vaxtsız almışdı,atasız böyümüşdüm.Heç olmasa ailəmli almayaydı,,.Bacısı Gülüsümün dəfn mərasimi günü də vətəndən uzaqlarda idi qardaşlarının dəfnində olduğu kimi.Bu dəfə əsgərliyə yox,səhətinin ağırlığından müalicəyə yollanmışdı.
Ondan sonra bir il yarım yaşadı...
Həyat yoldaşının şəklinin arxasında bir şeir qoyub getdi...

◊ Dəymə mənə

Sızıldayır qəlbim yenə
Dəymə mənə,dəymə mənə.
Fələk baxmır dost deyənə
Dəymə mənə,dəymə mənə.

Öz dünyamla qovuşmuşam.
Xəyallarla ovunmuşam.
Gerçəkliyi gec duymuşam
Dəymə mənə,dəymə mənə.

Daş yaranib zindan olsun
Ürək necə dözsün,dursun?
Qoy dünyamı ayaz vursun
Dəymə mənə,dəymə mənə.

Göylərimi bulud aldı.
Arzularıim bir an soldu.
Nə oldusa,mənə oldu
Dəymə mənə,dəymə mənə.

Çarəsizəm,oldum düşgün
Üzüm gülür,könlüm küskün.
Dünyam olub yağış,çisgin
Dəymə mənə,dəymə mənə.

İdris İbişoğlu. 1999-2000 Köyük kəndi

Belə talelər var.İdris özündən sonra dörd qız,iki oğul qoyub getdi...
Bu tarixi sözə nağıl edən onun kiçik oğludur-İlham İdrisoğlu...

Brest 2011 may

Какая купьюра,такая и колбаса…

Какая купьюра,такая и колбаса…
В 1993-м году с двумя новыми компаньонами направились из Бреста в Москву. По делам коммерции. У одного из них была купюра самых последних Советских денег-10000 рублей, приблизительно полтора доллара. Российские рубли были такие же, только отличались цветом. Он просто бредил о том, что надо сбыть эту купюру. Никто не обращал внимание. Но он ее взял с собой в Москву. Первая его попытка в вестибюле станции метро купить книгу закончился провалом. Продавец заметил, но он схватил купюру и быстро пошел к турникету. Продавец не стал за ним гоняться, так как книгу наш герой оставил. Догнали мы его уже на эскалаторе и я его слегка поругал. Час - два, опять купюра стала мучить его. Решил купить калькулятор. Засекли, когда еще в руке держал. Но калькулятор он купил на нормальные деньги. Потом на ВДНХ попытался за шашлык рассчитаться. Пристальный взгляд моего земляка продавца остудил его пыл. Поехали дальше. Какой то момент вроде бы уже и понял, ничего не выйдет. После решения всех вопросов вернулись на Белорусский вокзал. Декабрь месяц был. Темнело очень рано. Горели всюду фонари. Возле станции метро продавали продуктов на дорогу. Люди стоят в один ряд и предлагают разные копчености, курицу. Идем не спеша к вокзалу.
-По чем колбаса - наш товарищ останавливается возле женины стоявшую возле столба. Но фонарь не горел. Потому он решил привести в действие свой план под покровом темноты.
-Шесть тысяч. Копченая.
-Две палки за десять тысяч - он почти уверен был в своей победе над надоедавшей купюрой.
-Одиннадцать тысяч! - продавец колбасы не сбавила темп.
-Давайте - радостно стал искать нужную сумму,добавив еще тысячу к фальшивке протянул женщине. Мы стоим как прикованные.Речь отняла. Только когда наш товарищ удалился от места аферы взглядом искал жертву. И ее уже не было возле столба. Мы решили, что видимо она продала все и потому ушла. И стали идти к поезду.
Радость нашего товарища быстро была испорчена.Это сделал наш третий компаньон. После того как поезд тронулся, расположились, взяли чай и беседуем. А у афериста улыбка с лица не сходит и постоянно намекает на свою находчивость.
-Давай посмотрим, что за колбаса-третий товарищ любопытствует.
-На, я ее далеко не спрятал - герой достает колбасу из сумки.
Тот внимательно рассматривает палку и прочитывает все надписи. Почти минута. Молчим.
-Она просрочена! -,,эксперт,, дает заключение.
-Не говори ерунду - герой ушам не верит и хватает палку.
-Доставай вторую палку- наконец ,,глазастый ,,прерывает тишину. Будто решил добить героя.
Вообщем, оказалась, что колбаса поступила как гуманитарная помощь из Германии. Срок годности истек в апреле. А сегодня декабрь. Меня смех душит. Выхожу из купе и стою в коридорчике. Поезд набирает скорость все дальше отделяя продавца от покупателя
-Бессовестная - доносится жалкий голос героя из купе - как она так могла?! Отравится же можно.
-Ты не обижайся на нее - вмешиваюсь в разговор из коридора - за такие деньги только такую колбасу можно купить - и окончательно взрываюсь от смеха. Третий товарищ уже гогочет громче меня.
Весь вечер не могли успокоится. Утром уже смех был более приглушённым. Он так и не выбросил колбасу. Ссылаясь на то, что даст коту. Если он съест, значит еще не испорчена.
Следующий день на мой вопрос,, Как колбаса?,, получил такой ответ:
-Дал кусок, кот от запаха чуть в окно не прыгнул...
-Колбасу выбросил?
-В морозильник поставил. Пусть будет...
Я больше не спрашивал о судьбе колбасы. Позже все расстались. Если же случайно увидимся в городе наш герой с улыбкой на лице просит:
-Ильгам, только не напоминай тот вечер.
Попробуй, не напоминай

Все из жизни.Ильгам Идрисоглу Брест 2011

Автор: Ilham Idrisoglu на четверг, июня 02, 2011 Комментариев нет:

,,Моцарт,,

Иногда один толчок и маленькая поддержка человеку дает столько уверенности, что самому с трудом верится.
Еще раньше свои мелодии записывал на магнитофон и слушал потом кассету. Все хорошо помнят плеер. Наушники и вперед. Работа у меня не скажу что, скучная была, но позволяла иногда и помечтать. Жить как то надо. Потому все мы должны трудиться. Имел свой магазинчик и работал сам. Иногда бывали свободные часы. Тогда то и возвращался в мир мечты. Дорога моя проходила мимо торгового центра. А где торговый центр, там и всякие мелкие оказание услуг. "Ксерокопия" - маленькое объявление на белой бумаге в формате А4. Ничего сверхъестественного. Только работница слишком выделялась из серой толпы. Ухоженная, с особым взглядом на окружающих, с милой улыбкой женщина около шестидесяти лет, явно была совсем из другого душевного мира. Вокруг нее постоянно студентки и студенты толпой стояли. Это потом выяснилось, она им ксерокопии дела в два раза дешевле…А почему сейчас узнаете…
Однажды, проходя мимо, поздоровался с ней. Её мягкий голос не оставил у меня сомнений, что она не на своем месте. Пару слов пожеланий, пошел дальше. Вечером ноги тянут в торговый центр. Не вольно глаза ищут. "Закрыто" - гласит черно-белая вывеска…
Наши приветствия практически по утрам не прерывались…
В один прекрасный день захожу поздороваться, аппарат, на чем она делала свою работу, вовсе накрыт чехлом, "Закрыто" висит на своем месте…Всякое бывает…Около трех недель пылился этот аппарат и "Закрыто" даже не думало отступиться…
Я даже уже перестал обращать внимание…Но, так как продукты покупал каждый день заходил…И вот стою в очереди и слышу знакомый голос сзади: "Ильхам, здравствуйте!". Поворачиваюсь…Она стоит и мило улыбается…"Здравствуйте" - отвечаю.
У кассы особо не поговоришь. Потому стал ее ждать чуть в стороне. Она тоже рассчиталась за йогурт и не спеша подошла. "Ну, как Ваши дела?" "Спасибо!" - отвечаю и интересуюсь причиной ее отсутствия. "Моя мечта была, съездит на родину Моцарта. Наконец - то, я её осуществила."
"А Вы с музыкой связаны?" - вопрос прозвучал почти с уверенным ответом: "Да".
Она с ностальгией рассказала о тридцати пяти летной своей жизни, проведенных в музыкальной школе. Мне показалось, что ее руки затряслись от нехватки музыкального инструмента. Еле сдержала свои слезы. И мудро поменяла тему:
-А Вы как? Как на работе дела идут?
- Спасибо - отвечаю - с переменным успехом. А Вы могли бы прослушать мою музыку? - вопрос был спонтанным и удивлению моей собеседницы не было предела…
-Вы музыку пишите!!?
- Играю импровизации - сам даже растерялся.
-На чём!? - улыбнулась
- На синтезаторе - коротко ответил и уже сам был не рад, что задал ей вопрос…
- А учились где нибудь?
- Нет, я даже нот не знаю. Самоучка.
Было видно, что она сама больше растерялась, чем я. Отказать - обидеть. Согласиться слушать - кто знает, что там в этой "музыке". Тем не менее, согласилась как-нибудь прослушать, надеясь на то, что здесь же закончится наша беседа и не стану ее по этому поводу беспокить. Был бы не я, если отстал бы от этого вопроса.
Через несколько дней все - таки уговорил ее. Одевая наушники, она явно искала слова, как бы ни обидеть меня после прослушивания. Вот и музыка. Она называется "Утренняя роса", с большими глазами смотрит на меня и произносит: "Прелесть!!!!!" Просто в наушниках человек сам себя не слышит, и потому, произнося любое слово, очень громко говорит. Тут оборачиваются люди. Она видит, обращённые на себя взгляды, резко снимает наушники:
- Это точно Вы сыграли?
- Да - уже сам теряюсь.
- Только не вздумайте бросить музыку. У Вас она получается.
Оба стоим и не знаем, как продолжить беседу. Пожелав друг другу хорошего дня, расходимся. Одеваю наушники, иду на работу и в душе легко.
Пару недель, время от времени, моя вдохновительница слушает мелодии. Сама уже управляла всем процессом. Утром захожу, даю плеер с новой кассетой, вечером забираю. И батарейки меняла сама.
Позже обменялись номерами домашнего телефона. Звонил конечно я, когда новая мелодия появлялась. Шутки ее были по-женски - тонкие. Слушая по телефону музыку, если ей понравилась - произносила: "Зачет, молодой человек. Но, работайте над собой". Или же, когда просил ее слушать смеялась: "Ну, Моцарт давайте послушаем!". Так продолжалась наша дружба больше полутора лет. И, получая от нее благословления, шаг за шагом писал свои композиции. Она умела подчеркнуть недостатки так, что для обиды не оставалось место.
Должен подчеркнуть, что она очень быстро после нашего знакомства закрыла свое дело. Ссылалась на усталость и нежелание работать в этой работе. У нее была тоска по бывшей работе. Правда взяла одну девочку для души. Она ее учила, и души не чаяла.
Однажды по телефону грустно произнесла: "Ложусь в больницу" На мой вопрос, по какой причине, ответила лаконично: "Хочу обследоваться". Скрывала от меня, как могла. Я же не ребенок, все понимал. Подбадривал ее. Однажды рассказала о проблеме своего единственного сына. Он попал в финансовую ловушку. Отдала все свои сбережения. Продала дачу. Мать есть мать.…Кажется, сын так и недооценил все это.
Она постоянно просила, чтоб я не бросал музыку. Не мог понять суть ее переживаний по этому поводу. Я музыкой живу. Теперь понял, после некоторой паузы снова стал писать свои дикие мелодии. Они все у меня импровизации. Видимо, она переживала, что пауза все равно будет. Творчество тоже застывает на какой-то момент. Время накапливает в сердце новые нотки, слова, мгновения, слова. Никогда не надо себя заставлять писать, играть, попытаться творить, если не время. А иногда это время не наступает. Для этого надо свое сердце держать в чистоте и любви. Все в руках Создателя. Значит, надо молиться и ждать…
Как то звонил ей. Бодро говорила со мной. Просила пока не звонить, так как ложится в больницу на три недели…
Выждал время. Звоню…Трубку никто не поднимает. Все свожу к тому, что на прогулке, занята…Самообман тоже иногда помогает…Ждал, когда услышу знакомый голос…
Уже перестал звонить, надеясь, что позвонит сама. У нее определитель номера был.
-Алло! Здравствуйте! Ильхам? - незнакомый голос не предвещал ничего не обычного.
-Здравствуйте. Да, я - Ильхам!
- Вас беспокоит сын Веры Ивановны Лавровой. Мама оставила записку и просила передать Вам, что бы не бросали музыку…
- Почему "просила"? - в голове все перемешалось - где она?
-Мамы нет с нами - он грустно ответил. - Так и не оправилась от болезни.
Вера Ивановна, оказывается, много говорила о нашей дружбе. Сын ее живет в другом городе. Редко приезжал. По словам ее сына, я ей еще заменял и сына и собеседника…

Ильхам Идрисоглу Брест сентябрь 2013